Aleyna Sevim Virüs makûs hedefli yazılımlar derken akıllı cep telefonu kullananların kâbusu haline dönüşen casus Travesti yazılımlar tüm bilgilerinizi kolay kolay ele geçirerek başınıza türlü belalar açabilir Bilgisayar ya da tablet üzere aygıtlara da sızabilen bu yazılımlar sayesinde bir diğerinin cep telefonunu ele geçirmek artık çok Ankara Travesti daha kolay Hatta toplumsal medya platformlarında bu sürecin nasıl yapıldığına dair bilgiler de paylaşılıyor Bunun son örneği eşi tarafından aldatıldığını düşünen bir kişinin toplumsal medyaya yansıyan görüntüsüyle gündeme taşındı Görüntüdeki istanbul Travesti kişi bir telefoncuda yüklettiği casus yazılımla eşinin yazışmalarını takip edebildiğini anlattı Görüntüde bahsi geçen uygulamaya ait şikâyet sitelerine çok sayıda müracaat yapıldığını da görmek mümkün Milliyet insanların hayatını kâbusa çevirebilecek casus yazılımdan korunmak ya da aygıtınızda mevt olmadığını anlamanız için nelere dikkat edilmesi gerektiğini uzmanlarına sordu
RUHUNUZ BİLE DUYMAZ
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Bilişim Uzmanı Doç Dr Ali Murat Kırık yasa dışı gayeyle kullanılan casus yazılımların oburunun telefonundaki yazışmalara pozisyon bilgilerine fotoğraf ve görüntülere gizlice erişim sağladığını söyledi Casus yazılımlar çoklukla kullanıcının fark etmesini zorlaştırır diyen Kırık şunları kaydetti
Hedef telefonun performansını olumsuz etkileyebilir bu nedenle kullanmadan evvel dikkatle değerlendirilmelidir Muteber olmayan kaynaklardan kullanılan casus yazılımlar sıklıkla makûs hedefli yazılımlar içerebilir ve amaç telefonun sahibini bilgilendirmeden çalışabilir Bu hem şahsî dataların berbata kullanılma riskini artırır hem kullanıcının kendi aygıtının güvenliğini tehlikeye atar Buna örnek olarak eşleri yahut sevgilileri izlemeyi söyleyebiliriz Etik olarak kabul edilemez bu davranış ferdî kapalılığa önemli bir hücum olduğu için tüzel sonuçları da olabilir
NASIL ANLARIM
Doç Dr Kırık makûs niyetli bu yazılımların resmi uygulama mağazalarında da yer alabildiğine dikkat çekerek aygıtınızda casus olup olmadığının nasıl anlaşılacağıyla ilgili bilgiler verdi
Uygulamaların altında geçersiz memnuniyet yorumları bile olabilir Uygulama mağazaları bunları yayınlamadan evvel muhakkak bir kontrol sürecinden geçirir fakat makûs niyetli uygulamaların tespiti bazen sıkıntı olabilir Kullanıcılar güvendikleri uygulamaları seçmek için incelemeleri ve derecelendirmeleri dikkatlice okumalı müsaadeleri gözden geçirmeli güncellemelere dikkat etmeli uygulamaları resmi kaynaklardan indirmeli ve taşınabilir aygıtlarına antivirüs yazılımları yüklemelidir Casus yazılımlar ekseriyetle gizlice çalışır ve bariz izler bırakmamaya çalışır Pil ömrünün süratle azalması bilgi kullanımının olağandan fazla olması telefonun birdenbire yavaşlaması uygulamaların beklenmedik müsaadeler talep etmesi telefonun çok ısınması e posta yahut iletilerde olağandışı aktiviteler telefonun güvenlik yazılımları yahut antivirüs programları ile taranarak casus yazılımın tespit edilmesi ve önemli tasalarınız varsa profesyonel yardım almalısınız Bunlar telefonunuzun izlenip izlenmediğini düşündüğünüzde dikkate almanız gereken değerli işaretlerdir
BİR YILDAN 3 YILA KADAR HAPİS
Avukat Yaşar Öksüz WhatsApp ve gibisi uygulamalar üzerinden yapılan aramalar yahut yazışmaların bireylerin özel hayatına giren mevzuların başında olduğunu söz etti Şahısların özel hayatlarının anayasal teminat altında olduğuna dikkat çeken Öksüz hukukî olarak hangi haklara sahip olunduğunu anlattı
WhatsApp görüşmelerinin yasa dışı halde takip edilmesi özel hayatın kapalılığını ihlal hatasını oluşturur Özel hayatın kapalılığını ihlal durumunda 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus cezası verilir Kapalılığın imaj yahut seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde verilecek ceza bir kat artırılır Ayrıyeten bir kişinin öbür bir bireye ilişkin telefona casus yazılımlar yüklemesi başka bir cürümdür Bu cins durumlarda Türk Ceza Kanunu nun 243 hususunda düzenlenen bilişim sistemine girme kabahati oluşur Bu cürmün cezası ise 1 yıla kadar mahpus cezası yahut isimli para cezasıdır Takip edildiğini anlayan kişi kendisine en yakın savcılığa yahut karakola gidip şikâyetçi olması gerekir Çünkü bu kabahatler şikâyete tabi hatalardandır Şikâyet olmadığı sürece savcılık bizatihi inceleme başlatamaz Şikâyetin olayın öğrenilmesinden itibaren 6 ay içinde yapılması gerekir
HEM FİZİKÎ HEM UZAKTAN YÜKLENİYOR
Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi SODİMER Lideri Prof Dr Levent Eraslan casus yazılımların gaye telefona fizikî olarak ya da uzaktan erişerek yüklenebildiğini anlattı Eraslan devamında da şunları dedi
Hedef telefona fizikî olarak erişerek casus yazılım yükleme çok görülen bir uygulama Biz daima telefon tablet bilgisayar üzere aygıtlarınızı asla korunaksız bırakmayın deriz Bu prosedür ekseriyetle Android telefonlar için kullanılır Casus yazılım amaç telefona bir USB kablosu yahut Bluetooth aracılığıyla yüklenir
IPHONE U OLANLAR
Uzaktan erişerek casus yazılım yükleme ise bir öteki metottur Bu formül amaç telefonun sahibinin müsaadesi olmadan casus yazılım yüklemek için kullanılır Ekseriyetle iPhone telefonlar için kullanılır Casus yazılım maksat telefonun iCloud hesabına erişerek yüklenir Casus yazılımlar gaye telefonun çeşitli datalarını takip edebilir Bu datalar ortasında SMS WhatsApp Facebook Messenger Telegram vb uygulamalardaki yazışmalar pozisyon GPS Wi Fi ve hücresel sinyalleri kullanarak pozisyon takibi yapılır Ayrıyeten telefondan yapılan alışverişler aramalar internet kullanımı vs de izlenebilir Fakat oburunun telefon konuşmalarını kaydetmek yasal değildir Ferdî bilgilerin korunması kanunu kapsamında bir kişinin telefon konuşmalarını kaydetmek için o kişinin açık isteğine sahip olmak gerekir
VİRÜSTEN FARKI NEDİR
Casus yazılım bilgisayar tablet akıllı telefon üzere aygıtlara kullanıcıların haberi olmadan sızan kullanıcının müsaadesi olmadan bilgilerini toplayan ve topladığı dataları üçüncü taraflara satan bir çeşit makûs maksatlı yazılımdır Casus yazılımlar günümüz dünyasının en büyük siber tehlikelerinden biri olarak kabul ediliyor Bir virüs değildir Virüsler aygıt içinde yayılmaya çalışır casus yazılımın ise aygıta bir defa girmesi kafidir
