Anadolu Efes Başantrenörü Fazilet Can suskunluğunu bozdu. Lacivert-beyazlılarla birlikte başarılı bir dönem geçirmeyi hedefleyen Fazilet Can, planlamanın yanı sıra gelecek mesleği hakkında da konuştu.
Erdem Can, Anadolu Efes’e gelmek için 20 yıl boyunca çalıştığını lisana getirdi. Sporx’e konuşan Fazilet Can’ın Panathinaikos’la ilgili kullandığı sözler dikkat çekti.
– MKE’de çalışan emektar bir babanın oğlu, Mülkiye’den mezun ve master derecesi olan, her vakit basketbolla iç içe ve hem Avrupa’da hem NBA’de hem ulusal gruplarda misyon almış, basketbol ismine görülebilecek çabucak hemen her seviyeyi görmüş birisiniz. Buna rağmen hala epey gençsiniz. Bu kadar merdiven çok sıkıntı çıkıldı elbette. Bize biraz merdivenin basamaklarını anlatır mısınız?
“Aslında çok süratli çıkmadım. Şöyle ki, ben 1999 yılında başladım antrenörlüğe. Hasebiyle 19 yaşındaydım başlarken. Üniversite okuyordum tıpkı anda. Orada Mülkiye Spor Okulları ile başladım. Spor okullarında çalıştıktan sonra yani 1 sene sonra altyapıda antrenörlüğe başladım. Altyapı sorumluluğuna kadar devam ettim. 2003 yılına kadar da altyapı antrenörlüğü yaptım. 2003 yılında Banvit’te birinci kez birinci lig seviyesinde asistan koç olarak vazifeye başladım. Hasebiyle 2003 yılından bu güne kadar baktığınızda üzerinden 20 yıl geçmiş. Yani aslında bu o kadar basamakları süratli tırmandım diye bir durum değil. O tarihçeyi anlatacak olursam, 2003 yılında başladım, 2006 yılında Yeni Zelanda ulusal kadrosu ile dünya şampiyonasında yardımcı antrenörlük yaptım. Yabancı bir ulusal grupla Dünya Şampiyonası’nda çalışan birinci Türk antrenör oldum. 2008-2009 yılında Yunanistan’da çalıştım asistan koç olarak. Yunan Ligi’nde çalışan birinci Türk koç oldum o vakitlerde. Tekrar geri geldim Türkiye’ye. Türk Telekom’da o vakitler evvel 2. lig ekibinde asistan koç olarak çalıştım. Ondan sonra 2010-2011 döneminde Olin Edirne’de yardımcı antrenör olarak başladım. Sonra Fenerbahçe’ye geldim asistan koç olarak. Zeljko ile çalışma fırsatı buldum. Bunları anlatıyorum zira bunların kronolojik sıralaması var ve 20 yıl sürdü. İnsanların düşündüğü üzere 42 yaşına geldi, basamakları çabuk tırmandı değil, 2003 yılından 2023 yılına kadar geçen birinci lig, Avrupa şampiyonaları, dünya şampiyonaları seviyesinde geçen bir 20 yıl vardı. Tahminen asistan koç olarak geçti lakin çok değerli koçlarla çalıştığımı düşünüyorum, hem Türk hem yabancı koçlarla. Hasebiyle o kadar çabuk bir süreç olmadı.”
“LİYAKAT SAHİBİ OLUP BU GÜNLERİ BEKLEDİM”
– Bu yola başlarken yolun bir noktada buralara kadar varabileceğini hiç düşündünüz mü?
“İlk günden beri gayeleri olan bir insan olarak hareket ettim. Her vakit kendime büyük maksatlar koydum lakin o amaçlara bir an önce ulaşmayı değil… Yeterli çalışıp, dürüst olup, gerçek işleri yapıp o fırsatları kendi emeğimle yaratmaya çalıştım. Ben emeğe, liyakate inanan bir beşerim. Liyakat sahibi olup bu günlerin gelmesini bekledim.”
– Anadolu Efes ile görüşme ve transfer süreciniz nasıl gerçekleşti? Bize biraz anlatabilir misiniz?
“Anadolu Efes’in o yılki mevcut koçu ayrılıp Panathinaikos’la anlaştıktan sonra Türk Telekom’dan müsaade alarak Anadolu Efes’le görüştük, genel menajerimiz Alper Yılmaz’la. Görüşmemiz o denli oldu. Görüşmemizden sonra birkaç aday vardı. Benim fikrimi aldılar, nasıl bir basketbol oynatmak istediğimi. Ondan sonra da tekrar bana geri döndüklerinde Türk Telekom’un müsaadesi dahilinde süreci ilerlettik ve anlaştık.”
“ANADOLU EFES İLE DAHA DİĞER BİR FOTOĞRAF”
– Anadolu Efes takımında ikili EuroLeague şampiyonluğuna damga vurmuş birtakım isimlerle yollar ayrıldı; Micic, Dunston, Singleton, Doğuş. Yerine ise epeyce kaliteli isimler transfer edildi. Gelenler ve gidenler hakkında neler söylemek istersiniz?
“Gidenler katiyen çok pahalı oyunculardı. Buraya emek veren bedelli oyunculardı. Bunu kimse zati inkar edemez, aslında kazanılan kupalarlada bu ortada. Biz yeni oluşturduğumuz takımda bir sefer güce ve aç olmaya çok inanıyoruz. Ekip kimyasını aç oyuncularla, muvaffakiyete istekli oyuncularla yaşamak istiyoruz. Muvaffakiyetin buradan geçtiğine inanıyoruz. O yüzden yeni transferlerimizde bu tip oyuncuları seçtik. Yetenekli, ilerisi için muvaffakiyet vaat eden oyuncular olduğunu düşündüğümüz oyuncularla da anlaştık. Türk oyunculara mühlet ve sorumluluk vermek istiyoruz. Hasebiyle daha öteki bir fotoğraf çizmek istiyoruz. Bu fotoğrafla başarılı olmak istiyoruz. Her vakit bu güne kadar müddet geldiği üzere tüm Türkiye’nin hürmet duyduğu ve herkesin keyifli olduğu bir grup yaratmak istiyoruz.”
– Anadolu Efes’te sizinle birlikte yeni bir periyot başlayacak. Anadolu Efesliler ve basketbolseverler, alanda nasıl bir kadro görecek? Geçen sezonki Türk Telekom bize birtakım ipuçları verir mi yoksa yeni takım ve yeni bir anlayış mı olacak?
“Aslında ipucu verir. Zira oradaki temel şeyimizde her gün daha düzgüne gitmek ve agresif oynamaktı. Sahayı koşmak, topu gerçek yerleşimle paylaşmaktı. Burada da istediğimiz şey o. Ona uygun bir yapı oluşturmaya çalışacağız. Umarım başarılı olabiliriz, fakat evet Türk Telekom’da oynatmak istediğime emsal bir basketbol oynatmak istiyorum.”
“TÜM OYUNCULARIM KONSANTRE!”
– Oyuncularınızla kesinlikle bağlantıya geçmişsinizdir, çünkü irtibat sizin mottolarınızdan biri. Şu ana kadar bu süreç nasıl gidiyor, oyuncularınızdan nasıl geri dönüşler aldınız?
“Şu ana kadar oyuncularla olan bağlantımız âlâ. Yani kesinlikle her biriyle birkaç kez kesinlikle görüşüyorum. Nasıl olduklarını, ferdi çalışmalarının nasıl gittiğini, oynayacağımız basketbolla ilgili planları her biriyle hem yüz yüze konuştum hem de telefonlaşarak konuştum. Şu ana kadar geri dönüşler olumlu lakin bizim işimiz genelde alanda gerçekler ortaya çıkar. O yüzden ben çok fazla şeyi konuşarak vaat etmeyi seven biri değilim. Bunları alanda göstermenin daha hakikat olduğunu düşünüyorum. Her birinin nitekim konsantre olduğunu hissediyorum. O konsantrasyonda bu kadar yetenekli bir grupta tıpkı açlık seviyesinde olursak hoş bir basketbol oynayacağımızı düşünüyorum.”
“GERÇEKTEN YETENEKLİ OYUNCULARIMIZ VAR”
– Muvaffakiyet standartı artık şampiyonluk haline gelen Anadolu Efes’in yeni transferleri ortasında Euroleague deneyimi olmayan yahut bu seviyede deneyimi nispeten az isimler olduğuna yönelik tenkitler okuduk. Bilerek yahut bilmeden, geçmişten bugüne âlâ oyunculardan bahsederken daima ‘zeki’ yahut ‘oyun zekası yüksek’ sıfatlarını kullanıyorsunuz. ‘Tecrübe’ tenkitlerinin karşılığı ‘zeka’ olabilir mi?
“Şimdi zeki, oyun zekası yüksek olan oyuncuların deneyim ile hakikat orantılı olduğunu çok düşünmüyorum. Zira deneyimi olmayan fakat zeki bir oyuncuyu hakikat çalışma metoduyla ve yanlışsız grup kimyasıyla üst çekebilirsiniz. Geçen yıl Türk Telekom’a aldığımız oyuncuların birden fazla da genç ve potansiyeli olan oyunculardı. Daha evvelki yıllarda performansları azalmaya başlamış olsa bile geçen sene gerçek ekip kimyasıyla oyuncu potansiyellerini ortaya çıkardıkları için başarılı olduklarını düşünüyorum. Münasebetiyle bu yıl da sahiden yetenekli oyunculara sahip olduğumuzu, EuroLeague düzeyinde başarılı olabilecek hem basketbol zekasına hem de karaktere sahip olduğunu düşündüğümüz oyuncularımız çok fazla. Umarım hakikat kimyayı bir ortaya getiririz ve bunu ortaya çıkarabiliriz.”
“NBA’DAN AVRUPA’YA; AKSİNE GÖÇ”
– THY EuroLeague’de çok fazla oyuncu sirkülasyonu yaşandı ve dengelerin kıymetli ölçüde değiştiği görülüyor. Büyük isimler, büyük koçlar diğer kadrolara geçti. Siz neler düşünüyorsunuz?
“Yani bu EuroLeague’de dünya spor marketinde olduğu üzere finansal güçle gerçek orantılı. Futbolda da Arap kulüpleri üst sıralara çıkıyor zira finansal olarak inanılmaz kontratlar öneriyorlar. Münasebetiyle bir ligin kalitesi tabi ki oynanan oyun kadar oyuncu varlığıyla da gerçek orantılı. Bu yüzden Avrupa’daki yeterli oyuncuların NBA’e gitmesi kadar doğal bir şey yok. Finansal olarak EuroLeague bunu karşılayabilir durumda değil. Lakin bilakis de bir göç başlamış durumda. O da NBA’de daha evvel üst sıralardan pick yapmış kıymetli isimlerin Avrupa’ya gelmesi üzere bir durumda kelam konusu. Bunun Avrupa basketboluna onların ahengi, Avrupa basketboluna getirecekleri yeni rüzgarı vakit gösterecek.”
“BİR BOŞLUK VAR, DOLMASI GEREK”
– Kemba Walker üzere lotaryadan seçilmiş, ‘franchise player’ olmuş, azamî kontrat imzalamış bir oyuncunun EuroLeague’e transferi bir şeyleri değiştirir mi, yoksa tekil bir atak olarak kalır mı? Dante Exum’un 1.5 yıl Avrupa’da düzey atladıktan sonra tekrar NBA’ya çok daha uygun durumda bir formda gitmesini de göz önünde bulundurarak neler söylemek istersiniz? Ayrıyeten Jabari Parker, Mike Scott, Frank Jackson, Raul Neto, PJ Dozier üzere Avrupalı olmayan oyuncular da geldi.
“Aslında bir evvelki soruyla hakikat orantılı olarak bu tabiatı olarak bir dalga yaratacak. Zira bir boşluk oluşuyor, o boşluğun dolması gerekiyor. O boşlukta NBA’de bu çeşit deneyimleri yaşamış oyuncuların EuroLeague’e gelmesi üzere bir aksine göç durumu oluşuyor. Hasebiyle bu fiziki olarak olacaktır. Fakat oyuncuların vereceği performans mesela Kemba Walker şu manada özel bir oyuncu. Kemba Walker dediğiniz üzere franchise olmuş, tekraren all-star olmuş, büyük istatistikler yapmış bir oyuncu. Artık bu oyuncularla Kemba Walker’ı tıpkı kefeye koymak yanlışsız olur mu onu bilemiyorum. Onun dışında öbür isimlerde değerli isimler nitekim. Fakat ya uzun sakatlık öyküleri olmuş olan oyuncular ya da adapte olamamış, tutunamamış oyuncular. Dante Exum da Kemba’dan farklı bir örnek. Zira Dante ile ben Utah Jazz ile tekraren çalıştım. O vakit çok önemli sakatlıklar geçirdi. Sakatlıklar geçirdiği içinde yüzde yüzüyle oynar duruma gelemedi. Tekrar Avrupa’ya geldi. Dayanılmaz bir koç Zeljko Obradovic’le çalışarak belirli bir düzeye getirdi ve rotaston oyuncusu olarak döndü. Zati son periyotta rotasyon durumuna düşmüş bir oyuncuyken buraya döndü. Finansal manada da çok büyük telaşlarla buraya geldiğini düşünmüyorum. Hasebiyle o buraya gelen oyuncuların ne kadar konsantre olacağıyla gerçek orantılı bence. Ve Avrupa basketboluna ne kadar adapte olmak isteyecekleriyle gerçek orantılı.”
PLAY-IN, EUROLEAGUE’DE HEYECANI ARTIRACAK”
– Geçen dönem epey yakın bir EuroLeague olağan dönemi yaşadık. Birinci sıra ve dokuzuncu sıra ortasında 6 galibiyet vardı yalnızca. Son topa kadar süren bir sıralama uğraşı vardı. Play-in ile birlikte bu gayret dozunun artması hedeflendi. Sizce yeni sistem ve çaba hakkında neler söylemek istersiniz?
“Bence yüzde 100 çabayı arttırır. Bir kez Avrupa’da çok değerli bir şey var o da mesken sahibi olma avantajı. Play-in’de bir ekiple oynadığınız vakit rastgele birinde son rauntta size geldiği vakit onuncu ekip güçlü bir taraftar olan bir ekipse şayet play-in sonunda bile play-off’ta karşılaşsanız tekrar kuvvetli bir rakip sizi bekliyor olacak. Hasebiyle bence bu play-in heyecanı arttıracak ve başka kadrolara daha fazla umut ve baht vereceği için son haftalara kadar ekiplerin play-off’tan kopsa bile play-in’den kopmamak için yarışta olacağı bir süreci getirecek. Bence marketing açısından değerli bir atılım bu. Ben çok negatif bakmıyorum.”
– Bu dönem sizin dışınızda Final Four’a aday gördüğünüz ekipler hangileri?
“Olympiakos, Milutinov üzere çok çok değerli bir ekleme yaptı. Büyük bir basketbol aklını aldı. Tabi ki Vezenkov farklı bir oyuncuydu onu kaybettiler lakin Olympiakos çok önemli bir aday. Panathinaikos’un yaptığı transferler ortada. Son 10 yılın en değerli, en flaş transferlerini yapan takım. Münasebetiyle üzerlerinde şampiyonluk baskısı olacak. Barcelona’nın yaptığı transferler ortada. Bilhassa rotasyonda NBA’den çok değerli isimleri kattılar. Real Madrid aslında tıpkı sistemi yıllardır taşıyan bir kulüp. Fenerbahçe’nin yaptığı transferler ortada. Yani 16 tane çok pahalı oyuncuya sahipler. Monaco, Kemba Walker’ı ekledi. Grupların çabucak hepsi çok tezli gruplar. Daha saymadıklarım vardır kesinlikle. Çok sıkıntı bir lig bizi bekliyor.”
“İDOLÜM AYDIN ÖRS; VARLIĞIYLA ÖNEMLİ”
– Antrenörlüğe başlarken yahut şu an, idolünüz kimler?
“İdolüm Aydın Örs’tü. O benim için değerli bir simgeydi. Örnek alıyordum her şeyiyle. Ve Zeljko Obradovic. Ne keyifli ki birini yakından tanıyorum, keşke çalışma fırsatı bulabilseydim fakat hala bizim idolümüz olarak Aydın Örs. Varlığıyla, önderliğiyle çok kıymetli bir isim. Obradovic’te onun üzere bir koçun dünya basketbolunda şu an olduğunu düşünmüyorum. Çok uzun bir müddette dünya basketboluna onun üzere bir koçun geleceğini düşünmüyorum.”
“DONCIC VE CURRY’İ İZLEMEKTEN ZEVK ALIYORUM”
– NBA’da ve Avrupa’da izlemekten en keyif aldığınız oyuncular?
“NBA’de izlemekten en çok zevk aldığım oyuncu Doncic. Zira topla birlikte yapabildikleri inanılmaz nitekim. Stephen Curry’i söyleyebilirim şu an aktif oyuncular içerisinde.”
– Hayaliniz ve maksadınız nedir?
“Hep tıpkı şeyi söylüyorum lakin bir gün bu adam Avrupa ve dünyanın en pahalı koçlarından biriydi diyebilmesi insanların.”
– En sevdiğiniz kitaplar / şu an okuduğunuz kitaplar?
“Orhan Pamuk’un Başım Bir Tuhaf kitabını çok seviyorum. Artık Sana Gül Bahçesi Vadetmedim diye bir kitap var.”
– En sevdiğiniz yemek?
“En sevmediğimi söyleyeyim, bakla. Bakla hiç sevmem onun dışında her şeyi yerim.”
“İSTANBUL FANATİĞİ DEĞİLİM ANKARALIYIM”
– Dünyanın birçok ülkesini ve kentini görme imkanı buldunuz. Yurt dışında en rahat ettiğini / en sevdiğiniz birer kent, neden?
“En rahat ettiğim yer Yeni Zelanda’ydı. Dayanılmaz bir ülke. Nitekim huzurlu bir yer. Kent olarak çok kent var. İstanbul fanatiği değilim, Ankaralıyım. Kent olarakta heralde Malaga’yı söyleyebilirim.”
“EN BÜYÜK KAHRAMANLARIM BABAM VE ATATÜRK”
– En büyük kahramanınız kim?
“Babam ve Mustafa Kemal Atatürk diyebiliriz.”
– Gençlere bir öğüt verecek olsanız bu öğüt ne olurdu?
“Dürüst ol ve haksızlığa boyun eğme.”
“ANADOLU EFESLİLER BİZİMLE BİRLİKTE OLSUN”
– Anadolu Efes taraftarları, son yıllarda Avrupa’nın tepesinde yer alıyor ve hem doluluk hem kombine satış sayıları en üst düzeyde. Bu durum hakkında neler söylemek istersiniz? Anadolu Efes taraftarlarına vermek istediğiniz bir bildiri var mı?
“Gurur verici, umarım devam ettirebiliriz bunu. Anadolu Efes taraftarı basketbol izlemeye geliyor. Umarım bizde yanlışsız basketbolu, gerçek çabayı ortaya koyarsak onların bizle olmak isteyeceği bir ortam yaratacağız. Bizle birlikte olsunlar, yanımızda olsunlar.”
