Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – M.Ö. 2000’li yıllarda Antik Mısır toplumunda ortaya çıkan dövme, Mısır dışında Britonlar, Galyalılar ve Traklar’ın vücutlarında de tespit edildi. İnsanlık, çağlar boyunca kimi vakit kalıcı kimi vakitte süreksiz boyalarla vücutlarına bir şeyi, bir yeri ya da bir anıyı temsil eden işaretleri resmettiler. Şimdilerde bir tercih olan dövmenin geçmiş yıllarda kimi geleneklerde uygulanmasının kural olduğunu bile görebiliyoruz. Lakin dövmenin tarihte daha evvel çok az kişi tarafından duyulmuş gizemli bir yanı var. Japon hekim Fukushi Masaichi’nin dövmeyle ilgili keşfi ve sonrasında yaptıkları duyanlara hayret verecek cinsten.
Takvimler 1900’lü yılları gösteriyordu. Fukushi Masaichi evvel Tokyo İmparatorluk Tıp Üniversitesi’nde ve Almanya’da okudu. Akabinde bir tabip olarak çalışmalarına başladı. Masaichi o güne dek devası bulunamamış ‘frengi’ hastalığı üzerinde çalışıyordu. Sayısız insan üzerinde yaptığı inceleme sonucunda bir şey fark etti. Frengi hastalığına yakalanmış dövmeli bir kişinin frengi olmuş dövmesiz bireylere nazaran daha az frengi lezyonu olduğu sonucuna vardı.Üstelik dövmeli bir ciltte bu hastalık daha farklı görünüyordu.
ÖLDÜKTEN SONRA DERİ ALMA ŞARTI
Bunu fark eden Dr. Masaichi daha fazla dövmeli hastayı inceledi. Sonunda araştırması esnasında birçok gangster, emekçi ve başka dövmeli hastayla tanıştı ve tuhaf bir teklif sunmaya başladı. Teklif nereden bakılırsa bakılsın epey enteresandı. Dövmeli hastalara, öldükten sonra derilerini alıp alamayacağını ve çalışması için derilerinin hazırlamasına müsaade verip vermeyeceklerini sordu. Hatta bedeninde şimdi bitmemiş dövmeleri olan birkaç şahsa öldükten sonra derilerini alabilmesi kaidesiyle dövmelerinin tamamlanması için ödeme yapmayı bile teklif etti. Masaichi’nin bu teklifini azımsanmayacak sayıda insan kabul etti.
Doktor Masaichi’nin çalışmalarından elde ettiği sonuçlara nazaran dövme mürekkebinin ciltteki frengi lezyonlarını güzelleştirdiğini gösteriyor. Lakin bu bilimsel olarak kanıtlanmış değil.
Deri koleksiyoncusu olarak anılmaya başlanan Dr. Masaichi Japon dövme kültüründe kısa müddette resmen ünlü oldu. Bazı dövmeli bireyler, onu itici yahut korkutucu bulsa da Masaichi’ye olan hayranlık azımsanamayacak kadar fazlaydı. Sonunda Masaichi mutabakat yaptığı şahıslar öldükçe çalışmasına daha fazla sonuç eklemeye başladı. Lakin birinin ölmesini beklemek uzun bir mühlet olduğundan daha fazla şahsa ulaşmak istedi. Bunun formülünü ise halka açık hamamlarda buldu. Halktan bireylerin toplu bir halde yıkandıkları yerlerde ‘Japonya Dövme Ligi’ isimli bir aktiflik düzenleyen deri koleksiyoncusu burada dövmeli bireyleri tespit etti ve daha fazla bireye ulaştı. 1910’ların başından 1940’lara kadar süratle büyüdü ve sonunda yaklaşık 2 bin insan derisine ulaştı.
Akıllardaki en büyük soru ise dövmeli bir kişinin derisi öldükten sonra nasıl vücudundan ayrılacaktı? Bunun için bir sistem geliştirdi Masaichi. Önce deri dikkatlice çıkarıldı, hudutlar ve başka dokular kazındı akabinde kimyasal banyoya daldırılarak koruma edildi. İkinci basamakta da deri kurutularak gerdirildi ve cansız bir modelin üzerine giydirildi.
Ölmüş 2 bin insanın derisi toplayan ve üç binden fazla fotoğrafla bunları belgeleyen Masaichi, yüzlerce derilik bir dövme sanatı standı bile açtı.
II. DÜNYA SAVAŞI KOLEKSİYONU DELDİ GEÇTİ
Deri koleksiyoncusu Dr. Masaichi tüm bunları frengi hastalığına tahlil olsun diye yaparken bazılarına nazaran onun yaptıklarının hiçbiri etik değildi. Ancak kimileri da bir kişinin öldükten sonra derisinin alınmasının pek de büyük bir sorun olmadığını düşünüyordu. Masaichi’yle ilgili tartışmalar devam ederken II. Dünya Savaşı patlak verdi. Bu birinci başta onun için büyük bir tehlike değildi. Lakin savaş boyunca yaşananlar Masaichi’nin ilmek ilmek işlediği koleksiyonunu yerle bir etti. Nasıl mı?
II. Dünya Savaşı günlerinde ABD’nin Japonya’nın hava alanına düzenlediği bombalı bir akın sonucunda Masaichi’nin koleksiyonunun olduğu yer yerle bir oldu. 2 bin küsür deriden oluşan koleksiyondan geriye sırf 105 tanesi kaldı. Dr. Masaichi’nin çalışmaları bu hücumdan olumsuz manada etkilendi. Birçok basamağı ziyan gören çalışma sonuçsuz kaldı diyebiliriz. Lakin yaşanan akından geriye kalan derilerden Dr. Masaichi’yi onurlandırmak için Tokyo Üniversitesi tarafından Tıbbi Patoloji Müzesi’nde bir kısım ayrıldı ve orada sergilendi.
Doktor Masaichi, dünyanın bilinen birinci ve tek dövme koleksiyoncusuydu. Her ne kadar yaptıkları çeşitli tenkitleri beraberinde getirse de tıp dünyasında ona olan hürmetin büyük olduğu söylentiler ortasında.
